203 lata temu zmarła Gertruda MR09076, zamężna (bo za mężem Ignacym) z nazwiska: Wicher (Wichrówna, Wichrzanka), Nowak (Nowacka, Nowińska, Nowakówka) albo Niewęgłowska (Niewęglowska), z ojca: Głąb (Głębikówna, Głębionka, Głombionka, Głąbionka, Głąbka). Dobrze, że dziś są komputery, gminno-państwowe rejestry i dowody osobiste. Porównywanie liter nazwisk pokazałoby po wielokroć niezgodności ;) Wtedy, na przełomie XⅧ i XⅨ w., ze słuchu i pamięci świadków, nie mieli z tym problemów.
Dla mnie i wielu — Gertruda to praprapraprapra(5)babcia ze strony pradziadka Ludwika Kalinowskiego.
Urodziła się ok. 1761 r. w środku 33-letniego okresu (1741–1773), gdy z przypuszczalnego miejsca urodzenia księgi metrykalne zaginęły w latach 1826÷1852. Gdy wychodziła za mąż, rodziców nie zwykło się podawać. Gdy umierała, rodziców nie zwykło się pamiętać… Pozostanie więc protoplastą tego rodu, mimo że metryki są tam od 1694 r.
23 września 1781 r. (KM 905 z 1774–1789 strona 174 DGS 4582627 plik 176 akt 10 MR10888), nietypowo jak na tamtą czasoprzestrzeń ślubną w niedzielę, Gertruda wyszła za Ignacego Nowaka MR09075 jako Głębikowka (Głębikówka, zapewne w drugim pokoleniu Głębik lub Głąbik, a w pierwszym: Głąb, częściej tamże spotykane). Ślubowi towarzyszył ks. Marcin Laskowski.
Po ślubie Gertrudy w kościele parafialnym, w latach 1782–1797 mieszkała w („na”) Wygiełdowie (wg ślubnego księdza: Wygiełkowie), w latach 1800–? w Strojcu, a w 1822 r. zmarła w Brzezinach, wszystko w rzymskokatolickiej parafii Praszka pod Wieluniem.
Niestety Gertruda MR09076 nie mogła być Gertrudą MR09589 (ex MR13143) córką Alberta (czyli Wojciecha) MR07484 i Barbary małżonków Głąbików ze Strojca, urodzoną 13 i ochrzczoną 14.03.1775 w Praszce (strona 11 plik 7 akt 28 MR17449), bowiem ta Gertruda miała za mało lat (6) w chwili ślubu Gertrudy MR09076 z 1781 r. Później małżeństwo rodziców młodszej Gertrudy, Wojciech i Barbara, również było znane pod nazwiskiem Wicher. Ta druga Gertruda wyszła za Wojciecha MR09588 Owczarka ze Strojca. Była jeszcze Agnieszka Głąb MR09738 żona Filipa Owczarka z Kuźniczki/Strojca. Łatwo nie ma, ale przezwiska Głąb-Wicher bywały wiązane u co najmniej 2 Gertrud (jedna żona Ignacego, druga córka Wojciecha). Być może dziedziczono je jak zwykle nie po ojcach, lecz od miejsc, czego na tym etapie nie dojdę.
Tymczasem rocznicowa bohaterka Gertruda MR09076 i Ignacy mieli z początku 3 żyjących dzieci:
- córkę Franciszkę MR05925 pod nazwiskiem ojca Nowinski i matki Wichrowna (rok 1782 strona 64 plik 40 akt 28 MR10885);
- córkę Katarzynę MR17447 pod nazwiskiem ojca Niewęglowski i matki Głąbionka (rok 1784 strona 89 plik 55 akt 62 MR17448); oraz
- syna Franciszka MR06473 z ojca Niewęgłowskiego i matki Głąbionki (rok 1787 strona 117 plik 69 akt 68 MR09077).
Z polecenia Sejmu, zwanego Wielkim, Komisja Porządkowa Cywilno-Wojskowa (KPCW) (1/64/0/-/3), przed drugim rozbiorem (1793), oddającym ten teren pod 14-letnie pruskie panowanie, zdążyła spisać ich tylko dwukrotnie, w Wygiełdowie w domu drugim, pod nazwiskiem ojca Wicher:
- 19.01.1791 (strona 723 ex 382 SzwA plik 402 MR13094),
- 29.12.1792 (strona 771 plik 435).
Brakuje na spisie KCPW:
- pierwszym z 1791 — żyjącej wówczas najstarszej 9-letniej córki Frani MR05925, choć jest na spisie drugim;
- pierwszym i drugim — Jakuba MR17450, urodzonego z ojca Ignacego Niewęgłowskiego i matki Gertrudy Głąbionki (1790 KM 906 z 1790–1799 strona 11 DGS 4582639 plik 7 akt 59 MR17451), a zmarłego pod nazwiskiem ojca Wicher (1795 strona 163 plik 95 akt 22 MR17452);
- drugim z 29.12.1792 — Piotra MR17453 urodzonego 22.07 i ochrzczonego 23.07 pod nazwiskiem ojca Nowiński (rok 1792 strona 38 plik 24 akt 65 MR17454).
W tym samym Wygiełdowie:
- 18.10.1792 (strona 153 plik 90 akt 44) zmarła imienniczka wówczas 8-letniej Kasi, 72-letnia „staruszka” (łac. vetula) Katarzyna Głąbka;
- 01.09.1807 (KM 2655 z 1800–1811 strona 323 DGS 4582644 plik 335 akt 75), 14 lat później, zmarł 85-letni Michał Wicher.
Po rozbiorach Gertrudzie i Ignacemu rodziły się kolejne dzieci:
- Elżbieta MR07367 pod nazwiskiem ojca Nowacki? (rok 1794 strona 57 plik 61 akt 31 MR12144);
- Marianna MR15070 pod nazwiskiem ojca Nowacki i matki Głębionka (rok 1797 strona 83 plik 51 akt 13 MR15071);
- Mateusz MR09783 pod nazwiskiem ojca Nowacki i matki Głombionka (rok 1800 strona 7 plik 15 akt 59 MR16281).
Wszystkie dzieci rodziły się w Wygiełdowie aż do najmłodszego Mateusza, który urodził się w Strojcu („Stradzici”).
Spośród dzieci, znam dalsze losy:
- córki Franciszki MR05925, mojej przodkini, prapraprapra(4)babci, która jako Nowacka w 1801 r. (strona 211 plik 219 akt 21 MR10884) wyszła za Mateusza Morawszaka, a jako Morawiakowa z Wichrów zmarła w 1840 r. (39/1635/0/-/92 FHL 715833 akt 50 MR06228;
- syna Franciszka MR06473, który jako syn Wichra i Głąbowej w 1814 r. (39/1635/0/-/26 FHL 715830 akt 35 MR08713) ożenił się z Magdaleną Zagrodnikowką;
- córki Elżbiety MR07367, która jako „Wichrzanka w metryce Nowakowka zwana” oświadczyła uszanowanie ojcu „Wichrowi inaczej Nowakowi zwany” w 1818 r. (KM 2706 strona 27 DGS 4583022 plik 155 akt 28 MR08785), wychodząc za Tomasza Zagrodniczaka;
- syna Mateusza MR09783, który jako Wicher w 1838 r. (39/1635/0/-/88 FHL 715832 akt 25 MR09785) ożenił się z Marianną Piaseczną;
- Jakuba, który zmarł w dzieciństwie (jw. 1790–1795).
Nie wiem natomiast, co stało się z:
- Katarzyną,
- Piotrem,
- Marianną.
Gertruda jako Wichrowa zmarła w niedzielę, 7 kwietnia 1822 r. o godzinie piątej rano „na” Brzezinach, w wieku 61 lat, wg metryki 70 lat, co zgłosił jej 70-letni mąż (akt 19 MR11240: 39/1635/0/-/56 FHL 715831 strona 137, KM 2674 strona 123 DGS 4583049 plik 137, ta ostatnia metryka na załączonej grafice).
Mąż Ignacy przeżył ją o 3 lata. Zmarł jako Wicher w piątek 20 maja 1825 r. o godzinie ósmej rano w Strojcu, w wieku 70 lat, wg metryki 85 lat, co zgłosił ich najmłodszy syn Mateusz, z zawodu wówczas fornal (39/1635/0/-/65 FHL 715831 strona 107 akt 45 MR11241).
Jako Nowaka (1781, 1782, 1792, 1794?, 1797, 1800, 1801, 1818) i Niewęgłowskiego (1784, 1787, 1790) określano raczej Ignacego.
Jako Wicher w tej rodzinie najpierw nazwano Gertrudę (1782), a dopiero później Ignacego (1791, 1792, 1795, 1814, 1818, 1838, 1840).
Jako Głąb określano raczej Gertrudę (1781, 1784, 1787, 1790, 1797, 1800, 1814).
Wiem, że w Brzezinach do dziś mieszkają potomkowie tej samej Gertrudy i Ignacego, ale jeszcze nie wprowadziłem do drzewa, z którego z ich dzieci pochodzą. Może Ktoś podpowie? ;)
Wspomnienie: FB / MR17455, grafikę MR11240 opisałem wyżej.
