Motto genealogii rodzinnej

Przeglądając różne genealogie rodzinne, napotykam się często na różne cytaty, które eksponowane są jako motta czy słowa przewodnie od autora, przyświecające publikowanej historii rodziny.

Ja właściwie nie dorobiłem się żadnego motta całej genealogii. Jedynie Baryłom na wstępie nadałem zmodyfikowany fragment wiersza Horacego (Carm. III, 30):

Stawiono im pomnik trwalszy niż ze spiżu,
od królewskich piramid sięgający wyżej;
ani go deszcze trawiące ani wiatry nie pokonają,
ni lat niezliczony szereg, ni czas lecący w otchłanie.
Nie wszystek umrą, wiele z nich tu zostanie…

który z małą pomocą Jacka Kubisa w oryginale wyglądałby:

Exegi monumentum aere perennius
regalique situ pyramidum altius,
quod non imber edax, non Aquilo impotens
possit diruere aut innumerabilis
annorum series et fuga temporum.
Non omnis morientur multaque pars sui vitabit…

W artykule o wspaniałych prapradziadkach pisałem za Donną „czy ktoś chce, czy nie chce, każdy z nas miał 16 prapradziadków”, że „bez nich nie byłoby nas na świecie”, że „choć życiorysy większości z nich nie są tak pasjonujące, aby nakręcić o tym film czy napisać książkę — to wszyscy zasługują na wdzięczność, pamięć i szacunek — za to, że po prostu byli”.

Częstym mottem polskich rodzinnych stron genealogicznych są słowa piosenki Marka Grechuty „Ocalić od zapomnienia”. Słowa te wielokrotnie przy różnych okazjach przekazywała mi również moja Mama.

Inne często spotykane motto to słowa z wiersza ks. Jana Twardowskiego:

Śpieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą…

Wiele osób do swych drzew genealogicznych podchodzi bardziej osobiście, pisząc czym stała się dla nich genealogia. Często nasze strony internetowe i publikacje poświęcamy samym naszym rodzinom, przodkom, zmarłym, przeszłym i przyszłym pokoleniom.

Janusz Stankiewicz na swojej witrynie genealogicznej napisał:

Stronę poświęcam wszystkim osobom, z którymi mogłem się spotkać w swoim życiu, a także tym, których nie znałem, ale ich geny we mnie pozostały…

Krzysztof Artur Dławichowski z Koszalina opatrzył swoją stronę słowami:

By czas nie zaćmił i w niepamięć obrócił…

Liliana Molenda w genealogii rodziny Molendów z Wielkopolski i Kujaw za motto przyjęła słowa:

Każdy z nas ma przodków.
Nie każdy jednak o nich wie…

Cytat ten, jak zaznaczono na ich blogu, pochodzi z „Verbum Nobile” nr 1/1992, a wcześniej z pisma „Pomerania” z 1989 r.:

Pamiętamy rodziców, dziadków. Wiemy o nich. Jak wielu jednak, zwłaszcza w ostatnich dziesięcioleciach, nie sięga tą wiedzą poza pokolenie swoich rodziców, dziadków, czasem pradziadków. O tych dawniejszych nie wiemy po prostu nic. Nie wiemy kim byli, jak wyglądali. Jakie było ich życie, radości, tragedie. A przecież taka niewiedza to też rodzaj osierocenia, tyle że mniej dotkliwy. Każdy z nas ma przodków, nie każdy jednak o nich wie. Nie ma rodów starszych i młodszych. Zwroty „stary ród”, „stara rodzina” znaczą w końcu tyle tylko, że ta rodzina przechowała pamięć o sobie, o swoich przodkach. Niektórym tę wiedzę przechowywać było łatwiej, zaczęli gromadzić ją wcześniej Zawsze był jednak tego gromadzenia początek, ktoś to rozpoczął. Ktoś zatrzymał proces zapominania. Bardzo szybki proces. Ktoś zapisał to, co przekazali mu starsi od niego. (…) Zaczynamy interesować się tymi sprawami wtedy, gdy sami jesteśmy już w podeszłym wieku. Wtedy jednak najczęściej nie ma już kogo pytać.

Ta sama Liliana Molenda na motto innej strony genealogicznej Rychwickich obrała równie piękne motto:

Czas płynie, ludzie umierają,
następni będą o nas pytać,
kto im odpowie?

Łukasz Kominiak z Bielska-Białej maksymą swojej strony rodzinnej uczynił słowa:

Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć, tracą życie.

Marek Nienałtowski w internetowej historii swojej rodziny apeluje słowami Józefa Piłsudskiego:

Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości,
ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości,
ani nie ma prawa do przyszłości.

Republikującym nekrologi warszawskie przyświecał wiersz Wisławy Szymborskiej:

Umarłych wieczność dotąd trwa
Dokąd pamięcią im się płaci
Chwiejna waluta. Nie ma dnia
By ktoś wieczności swej nie stracił

Marek Bartosiewicz na swojej stronie poświęconej mieszkańcom podlwowskich Czyszek pisze:

Przestajemy istnieć kiedy popadamy w zapomnienie

Łukasz Chołodecki na stronie swojej rodziny przytoczył słowa Józefa Białynia Chołodeckiego:

Czcij przodków twych pamięć, czcij ojców mogiły:
W ich dziełach, zasługach krzep ducha, krzep siły.

Wojciech Gracz swoją stronę rodzinną opatrzył zdaniem:

Teraz jesteśmy, a kto był przed nami?

Władysław H. Błaszczycha-Piotrowski swą genealogię Piotrowskich ze Strachociny w ziemi sanockiej poprzedził słowami Cypriana Kamila Norwida:

Chcąc mieć przyszłość
Należy mieć przeszłość

Marek Jerzy Minakowski w swojej Wielkiej genealogii przypomina, że „ci wielcy Polacy to nasza rodzina”, a na jednym drzewie genealogicznym pojawiają się obok siebie Rej, Kochanowski, Krasicki, Mickiewicz, Sienkiewicz, Kopernik, Skłodowska, Zawisza Czarny, Kościuszko, Miłosz i ćwierć miliona innych Polaków od XII do XXI w.

I na koniec raz jeszcze Jackowi Kubisowi coś zawdzięczam, tym razem odnalezienie niniejszym podlinkowanego Hymnu Genealogów.

Chętnie przyjmę inne cytaty w komentarzach, z podaniem źródła.

PS.

Strona internetowa miejscowości Zastawie, cytat Cypriana Kamila Norwida:

Aby mierzyć drogę przyszłą
Trzeba wiedzieć, skąd się przyszło

I jeszcze z nagrobka:

Fragment wiersza „W zaduszny dzień” Marii Konopnickiej na jej grobie:

„Proście wy Boga o takie mogiły,
Które łez nie chcą, ni skarg, ni żałości,
Lecz dają sercom moc czynu, zdrój siły
Na dzień przyszłości”

(zdjęcie: Kubek/Picasaweb)

PS. II. (02.11.2010) – podpatrzone od użytkownika Forgen.pl nr 1610:

Parafrazując: Śpieszmy się pytać ludzi, tak szybko odchodzą